Het jaar van de wijnmaker

Het is bekend dat Italië zwaar getroffen is door het Coronavirus. Het zorgde voor onzekere tijden, waarin heel het land werd gevraagd om binnen te blijven. Maar hoe kan je als wijnmaker thuis werken op het moment dat er cruciale beslissingen genomen moeten worden in de wijngaarden? En welke beslissingen zijn dit eigenlijk? Wij nemen jullie mee in de kalender van een wijnmaker. En geloof ons, aan het einde van dit verhaal heb je vele malen meer waardering voor je glas wijn.

Basis
Voor de wijnbouw zijn een aantal factoren belangrijk: de geografische ligging; het klimaat; de weersomstandigheden; de bodem; het druivenras en niet te vergeten het vakmanschap van de wijnmaker zelf.

Wat betreft de geografische ligging zijn er twee zones waar wijnbouw mogelijk is. Dit is op het noordelijk halfrond tussen de 30ste en 50ste graad noorderbreedte en op het zuidelijk halfrond tussen de 30ste en 50ste graad zuiderbreedte. Buiten deze twee zones is het te koud en tussen de twee zones in, is het te warm.

Voor de bodem geldt dat deze over het algemeen geschikt is voor wijnbouw wanneer deze bestaat uit 'arme grond'. Een goed voorbeeld van 'arme grond' is een steenachtige bodem, zoals kalksteen. Dit zien we in Italië onder andere veel in Piemonte. De wijnstok moet “lijden” voor het beste resultaat. Dit kan onder andere door de waterhoeveelheid in de grond te beperken. Uiteindelijk resulteert dit in de beste kwaliteit druiven en dus de lekkerste wijn voor in jouw glas.

Pinot Grigio, Vermentino, Primitivo en Sangiovese. Stuk voor stuk druivenrassen met eigen karakteristieke eigenschappen. Niet elke druif groeit in elk klimaat of op elke bodem. Daarnaast zijn er ook regels met betrekking tot het aanplanten van druivenrassen. Een wijnbouwer mag niet zomaar alle druivenrassen planten. Er zijn veel regels verbonden aan het verbouwen van wijn. Bepaalde druivenrassen zijn gebonden aan een land, regio of specifiek gebied.

Het maken van wijn is een vak vol risico's. Een hagelbui kan de hele oogst verwoesten en te weinig zon zorgt voor onrijpe druiven. Factoren waar een wijnmaker helaas niets aan kan veranderen. Maar het verbouwen van wijn bestaat natuurlijk niet alleen uit 'mazzel hebben'.

JANUARI – FEBRUARI
Het jaar van een wijnmaker start, hoe toepasselijk, aan het begin van het jaar. Gedurende de eerste twee maanden wordt de wijnstok gesnoeid. Snoeien gebeurt alleen wanneer de wijnstok in rust is en zorgt dat er een gecontroleerde groei gedurende de rest van het jaar kan plaatsvinden. De wijnstok is namelijk een klimplant. Tijdens de lente en zomer vinden er ook nog snoeiwerkzaamheden plaats, dit worden 'groene werkzaamheden' genoemd in de wijnwereld.

MAART
Aan het einde van de winter (en afhankelijk van de temperatuur) komt in maart de wijnstok uit zijn winterslaap. De sapstroom komt op gang en de knoppen worden langzaam zichtbaar. Tijdens deze periode is de wijnmaker druk bezig met het omploegen van de bodem. Dit zorgt onder andere voor een betere wateropname en drainage. De wijnstok mag namelijk niet met zijn voeten in het water komen te staan als het gaat regenen. De plant moet hard werken voor zijn druiven.

APRIL – JULI
Een wijnmaker mag, indien nodig bij een tekort aan voedingsstoffen, de wijngaard 'voeden'. Dit kan door de wijngaarden te voorzien van extra mineralen en voedingstoffen. Een tekort is te zien aan de bladeren, duidelijke tekenen hiervan zijn verschrompelde of verkleurde bladeren.

Ondertussen groeien de druiven door en krijgen deze te maken met véraison. Dit is de kleuromslag van druiven. In eerste instantie zijn alle druiven groen, waarna het druivenras de uiteindelijke kleur van de druif bepaalt. Na deze zogenaamde 'groene periode', waarin de druif groeit, volgt de rijpingsperiode. Gedurende die periode nemen de suikers van de druiven toe, de zuren af en de groei eindigt. 

AUGUSTUS – OKTOBER
Zodra de druiven rijp zijn, kan de pluk beginnen. Wanneer dit is hangt ook weer af van het druivenras en de weersomstandigheden. Gemiddeld begint de oogst voor witte wijnen eind augustus/begin september en voor de rode wijnen in september/oktober. Dit zijn spannende en zware tijden. Vergeet het romantische beeld dat je hebt van handmatig druiven plukken, dit is hard werken!

De oplettende lezer zal al hebben opgemerkt dat we zo'n tien maanden in het proces zitten en alleen nog maar druiven hebben verzameld. De werkzaamheden die hierop volgen, zijn onderdeel van de 'vinificatie'. Dit is simpel gezegd het maken van de wijn. De handelingen die tijdens deze periode worden verricht, zijn uiteindelijk bepalend voor de wijn. Graag gaan wij in een volgende editie verder in op de vinificatie.

Een dorstige lezer zal tijdens het lezen van dit artikel een glas wijn voor zichzelf ingeschonken hebben. En? Heb je al meer waardering gekregen voor het druivensap in je glas?